Shradh List 2023: હાલમાં પવિત્ર શ્રાવણ માસ બાદ ગણપતિ ઉત્સવ ચાલી રહ્યો છે. થોડા દિવસોમાં શ્રાદ્ધપક્ષ શરૂ થશે. દરેક વ્યક્તિ પોતાના પૂર્વજોને પ્રસન્ન કરવા માટે શ્રાદ્ધ કરે છે, જેમાં ડોલમાંથી પાણી રેડવું અને શ્રાદ્ધ કરવું સામેલ છે. હિંદુ ધર્મમાં શ્રાદ્ધ તિથિ અનુસાર કરવામાં આવે છે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, શ્રાદ્ધ કાર્ય પિતૃના દિવસે કરવામાં આવે છે. શ્રાદ્ધપક્ષ શરૂ થવાને હવે ગણતરીના દિવસો બાકી છે.
પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ કરાવતી વખતે બ્રાહ્મણોને ભોજન કરાવવાથી પૂર્વજ પ્રસન્ન થઇ આશીર્વાદ આપે છે. આ દરમિયાન પૂર્વજોની મૃત્યુ તિથિ અનુસાર, શ્રાદ્ધ કરવાની પરંપરા છે. જે પિતૃઓની મૃત્યુ તિથિ જ્ઞાત નથી હોતી તેઓનું શ્રાદ્ધ અમાવસ્યા તિથિના દિવસે કરવામાં આવે છે. અહીં જાણો, પિતૃ પક્ષનું મહત્વ, દરેક દિવસની તિથિ અને નિયમ.
Shradh List 2023
શ્રાદ્ધ પક્ષમાં “કાગવાસ” નાખવામાં આવે છે તેનું પણ ખાસ મહત્વ છે. આપણા પુરાણોની દ્રષ્ટીએ જોઈએ તો કાગડાનું આયુષ્ય આશરે 200 વર્ષનું છે. શ્રાદ્ધમાં દૂધપાક કે ખીર ખાવાનું મહત્વ છે. પિતૃઓની જયારે પરિવાર ઉપર કૃપા થાય છે ત્યારે ધન-ધાન્ય અને સંતતિની પ્રાપ્તિ થાય છે.
પિતૃઓને સમર્પિત મહિનો એટલે કે પિતૃ પક્ષ મહિનો ભાદરવા મહિનાની પૂર્ણિમાથી શરૂ થાય છે અને અમાસના દિવસે સમાપ્ત થાય છે. આ મહિનો પૂર્વજોની આત્માની શાંતિ માટે શ્રાદ્ધ વિધિ કરવામાં આવે છે. શ્રાદ્ધ કાર્ય એટલે શ્રદ્ધાથી થયેલી ભક્તિ. જયારે પિતૃ પક્ષ શરૂ થાય છે, પિતૃઓ પ્રત્યે વ્યક્ત કરવામાં આવે છે. પિતૃપક્ષમાં પિતૃઓના આશીર્વાદ મેળવવામાં આવે છે.
આપડી સંસ્કૃતિમાં એવી એક માન્યતા છે કે શ્રાદ્ધ કાર્ય કરવામાં ન આવે તો પૂર્વજોની આત્માઓને શાંતિ નથી મળતી અને તમારા ઘરમાં સુખ શાંતિ રહેતી નથી.
કઈ તારીખે કયું શ્રાદ્ધ
| તારીખ | વાર | શ્રાદ્ધ |
| 29 સપ્ટેમ્બર 2023 | શુક્રવાર | પૂર્ણિમા શ્રાદ્ધ |
| 29 સપ્ટેમ્બર 2023 | શુક્રવાર | એકમ શ્રાદ્ધ |
| 30 સપ્ટેમ્બર 2023 | શનિવાર | દ્વિતિયા શ્રાધ |
| 01 ઓક્ટોબર 2023 | રવિવાર | તૃતીયા શ્રાદ્ધ |
| 02 ઓક્ટોબર 2023 | સોમવાર | ચતુર્થી શ્રાદ્ધ |
| 03 ઓક્ટોબર 2023 | મંગળવાર | પંચમી શ્રાદ્ધ |
| 04 ઓક્ટોબર 2023 | બુધવાર | ષષ્ઠી શ્રાદ્ધ |
| 05 ઓક્ટોબર 2023 | ગુરૂવાર | સપ્તમી શ્રાદ્ધ |
| 06 ઓક્ટોબર 2023 | શુક્રવાર | અષ્ટમી શ્રાદ્ધ |
| 07 ઓક્ટોબર 2023 | શનિવાર | નવમી શ્રાદ્ધ |
| 08 ઓક્ટોબર 2023 | રવિવાર | દશમી શ્રાદ્ધ |
| 09 ઓક્ટોબર 2023 | સોમવાર | એકાદશી શ્રાદ્ધ |
| 11 ઓક્ટોબર 2023 | બુધવાર | દ્વાદશી શ્રાદ્ધ |
| 12 ઓક્ટોબર 2023 | ગુરુવાર | ત્રયોદશી શ્રાદ્ધ |
| 13 ઓક્ટોબર 2023 | ચતુર્દશી શ્રાદ્ધ | શુક્રવાર |
| 14 ઓક્ટોબર 2023 | શનિવાર | સર્વ પિતૃ અમાવસ્યા |
તર્પણ મંત્ર
પિતા તર્પણ મંત્ર
તમારા ગોત્ર, ગોત્ર અસ્મતપિતા (પિતાનું નામ) શર્મા વાસુરપત ત્રિપત્યમિદમ તિલોદકામ ગંગા જલમ વા તસ્મય સ્વાધ નમ,, તસ્મય સ્વાધ નમ,, તસ્મય સ્વાધ નમ, તસ્મય સ્વાધ નમ સાથે બોલો.
આ મંત્રનો પાઠ કરવાથી દૂધ, તલ અને જવને ગંગા જળ અથવા અન્ય પાણીમાં મિક્સ કરો અને પિતાને ત્રણ વખત જલંજલિ અર્પણ કરો. પાણી આપતી વખતે ધ્યાન કરો કે વસુ સ્વરૂપે મારા પિતા પાણી લઈને સંતોષ માની લે. આ પછી, પિતાને પાણી આપો.
માતા તર્પણ મંત્ર
જેમની માતા આ સંસારમાંથી વિદાય લીધી છે, તેમણે પણ માતાને પાણી આપવું જોઈએ. માતાને પાણી આપવાનો મંત્ર પિતા અને દાદા કરતા અલગ છે. તેમને પાણી આપવાના નિયમો પણ અલગ છે. કારણ કે માતાનું debtણ સૌથી મોટું માનવામાં આવે છે. તેથી, તેઓ જાણે છે તેના કરતા વધુ વખત પાણી આપવામાં આવે છે. માતાને જળ આપવાનો મંત્ર – (ગોત્રનું નામ લો) ગોત્ર અસ્માનમાતા (માતાનું નામ) દેવી વાસુરુપસ્ત ત્રિપત્યમિદમ તિલોદકમ્ ગંગા જલમ વા તસ્મૈ સ્વધા નમ, તસ્મય સ્વાધ નમ, તસ્મય સ્વાધ નમ. આ મંત્રનો પાઠ કર્યા બાદ જલંજલિને 16 વખત પૂર્વ દિશામાં, 7 વખત ઉત્તર દિશામાં અને 14 વખત દક્ષિણ દિશામાં આપો.
આ પણ વાંચો : આ સ્કીમમાં 100 રૂપિયાનું રોકાણ કરશો તો પાંચ વર્ષ પછી 21 લાખ રૂપિયા મળશે
શ્રાદ્ધ કર્મ વખતે ખાસ ધ્યાનમાં રાખવાની 10 બાબતો
- પિતાનુ શ્રાદ્ધ પુત્ર દ્વારા જ થવુ જોઈએ. પુત્ર નહી તો પત્ની, જો પત્ની પણ ન હોય તો સગો ભાઈ શ્રાદ્ધ કરી શકે છે. એકથી વધુ પુત્ર હોય તો સૌથી મોટો પુત્ર શ્રાદ્ધ કર્મ કરી શકે છે.
- બ્રાહ્મણને ભોજન મૌન રહીને કરાવવો જોઈએ. શાસ્ત્રો મુજબ પિતૃ ત્યા સુધી જ ભોજન ગ્રહણ કરે છે જ્યા સુધી બ્રાહ્મણ મૌન રહીને ભોજન કરે.
- બ્રાહ્મણોને ભોજન કરાવ્યા પછી તેમને પુર્ણ સન્માન સાથે વિદા કરીને આવો. માન્યતા છે કે બ્રાહ્મણોની સાથે પિતર પણ જાય છે. બ્રાહ્મણ ભોજન પછી તમારા પરિજનોને ભોજન કરાવો.
- શ્રાદ્ધ કર્મમાં ફક્ત ગાયનુ ઘી, દૂધ અને દહીનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
- શ્રાદ્ધ તિથિ પહેલા જ બાહ્મણોને ભોજન માટે નિમંત્રણ આપો. ભોજન માટે આવેલ બ્રાહ્મણોને દક્ષિણ દિશામાં બેસાડો.
- માન્યતા મુજબ પિતરોને દૂધ, દહી, ઘી અને મધ સાથે અનાજથી બનાવેલા પકવાન જેવા કે ખીર વગેરે પસંદ છે, તેથી બ્રાહ્મણોને આવુ જ ભોજન કરાવો
- ભોજનમાંથી ગાય કુતરા કાગડા દેવતા અને કીડી માટે તેમનો ભાગ અલગથી કાઢી લેવો જોઈએ. ત્યારબાદ હાથમાં જળ ચોખા ચંદન ફુલ અને તલ લઈને સંકલ્પ કરો
- કૂતરા અને કાગળાના નિમિત્ત કાઢવામાં આવેલ ભોજન તેમને જ કરાવવો. દેવતા અને કીડીનુ ભોજન ગાયને ખવડાવવા જોઈએ. બ્રાહ્મણોના મસ્તક પર તિલક લગાવીને તેમને કપડા, અનાજ અને દક્ષિણા દાન કરે આશીર્વાદ પ્રાપ્ત કરવુ.
- જો પિતૃ શાસ્ત્ર વગેરેથી માર્યા ગયા હોય તો તેમનુ શ્રાદ્ધ મુખ્ય તિથિ ઉપરાંત ચતુર્દશીના રોજ પણ કરવુ જોઈએ.
- ધર્મ ગ્રંથો મુજબ સાંજનો સમય બધા કાર્યો માટે નિંદિત છે સાંજનો સમયે શ્રાદ્ધ કર્મ ન કરવો જોઈએ.
શ્રાદ્ધ લીસ્ટ 2023
હિંદુ ધર્મમાં એવી માન્યતા છે કે આપણે પૂર્વજોનું શ્રાદ્ધ સંસ્કાર અને પિંડ દાન કરવું જોઈએ, તેનાથી પિતૃઓને આત્માને શાંતિ મળે છે. જે લોકોને તેમના પિતૃઓની શ્રાદ્ધ તિથી કઇ છે તે ખબર નથી તે લોકો છેલ્લુ શ્રાદ્ધ એટલે જે સર્વપિતૃ અમાસ ને દિવસે શ્રાદ્ધ કાર્ય કરી શકે છે. પૂર્વજોના આત્માની સદગતિ અને શાંતિ માટે તેમજ પિતૃના આશિષ મેળવવા માટે શ્રાદ્ધ તર્પણ કરવું જરૂરી છે. પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ કરાવતી વખતે બ્રાહ્મણોને ભોજન કરાવવાથી પૂર્વજ પ્રસન્ન થઇ આશીર્વાદ આપે છે. આ દરમિયાન પૂર્વજોની મૃત્યુ તિથિ અનુસાર, શ્રાદ્ધ કરવાની પરંપરા છે. જે પિતૃઓની મૃત્યુ તિથિ જ્ઞાત નથી હોતી તેઓનું શ્રાદ્ધ અમાવસ્યા તિથિના દિવસે કરવામાં આવે છે.
| હોમપેજ | અહિં ક્લીક કરો |
-
-
-
-
