ડીમેટ ખાતા માટે નવા નિયમો: ઝડપથી કરો આ કામ, નહીં તો ખાતું થઈ જશે બંધ

ડીમેટ ખાતા માટે નવા નિયમો: માર્કેટ રેગ્યુલેટર સેબી ડીમેટ ખાતાઓને નિષ્ક્રિય જાહેર કરવાની સમયમર્યાદા લંબાવી રહી છે. પહેલા આ સમય મર્યાદા 6 મહિના માટે હતી, પરંતુ હવે તેને વધારીને 1 વર્ષ કરવામાં આવી છે. 1 વર્ષ સુધી કોઈ ટ્રાન્ઝેક્શન ન થવાને કારણે આ એકાઉન્ટ્સ બંધ થઈ જશે.

ડીમેટ ખાતા માટે નવા નિયમો

1 વર્ષના ખાતાના સમયગાળાને કારણે રોકાણકારોને મોટી રાહત મળી છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે ડીમેટ એકાઉન્ટની નિષ્ક્રિયતા પર સેબીના નવા નિયમો ટૂંક સમયમાં લાગુ થઈ શકે છે. નિયમો અનુસાર, જે રોકાણકાર વર્ષમાં ઓછામાં ઓછો એક શેર ખરીદે છે અથવા વેચે છે તેને સક્રિય રોકાણકાર ગણવામાં આવે છે.

ટ્રાન્ઝેક્શન વિના ડીમેટ એકાઉન્ટનો સમયગાળો લંબાયો

હવે નવા નિયમ મુજબ, જે રોકાણકાર વર્ષમાં એક પણ શેર ખરીદે કે વેચતો ન હોય તેને મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડશે. તેનું ડીમેટ ખાતું બંધ કરી દેવામાં આવશે. પહેલા આ સમયગાળો 6 મહિનાનો હતો પરંતુ હવે તેને વધારીને 1 વર્ષ કરવામાં આવ્યો છે.

જો કોઈ રોકાણકાર જે વર્ષ દરમિયાન કોઈ શેર ખરીદે કે વેચે છે તે પોતાનું ખાતું ખુલ્લું રાખવા માંગે છે, તો તેને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ, SIP રાઈટ ઈશ્યુ વગેરેની અરજી દ્વારા માન્ય ગણવામાં આવશે.

ડીમેટ ખાતાઓ માટે નવા પગલાં

સેબીની દરખાસ્તમાં ડીમેટ ખાતાઓને વધુ સુરક્ષિત બનાવવા માટે નવા પગલાં હશે. નિષ્ક્રિય ખાતાઓને ફરીથી સક્રિય કરવા માટે નવા પરિમાણો લાગુ કરવામાં આવી શકે છે. ઉપરાંત, આ ખાતાઓમાં રાખવામાં આવેલા શેરના વેચાણ માટે વરિષ્ઠ અધિકારીઓની પરવાનગી ફરજિયાત રહેશે. મળેલી અરજીની બે વાર ચકાસણી કરવામાં આવશે.

મહિલાઓની ભાગીદારીમાં વધારો

જો વર્ષ 2018ની વાત કરીએ તો શેરબજારમાં મહિલાઓની ભાગીદારી લગભગ 15 ટકા હતી. 2023 સુધી વધારો જોવા મળ્યો હતો. હવે શેરબજારમાં મહિલાઓની ભાગીદારી 20 ટકા સુધી પહોંચી ગઈ છે.

25 ટકા અરજદારો સક્રિય

સેબીના રિપોર્ટ અનુસાર દેશમાં ડીમેટ ખાતાની સંખ્યા રેકોર્ડ સ્તરે પહોંચી ગઈ છે. આમાંથી માત્ર 25% ખાતા સક્રિય છે અને એક વર્ષમાં તેમના વ્યવહારો કરી રહ્યા છે.

75% ખાતા એવા છે જે વર્ષ દરમિયાન કોઈ વ્યવહાર કરતા નથી. આંકડાઓની વાત કરીએ તો, ગયા વર્ષ સુધી દેશમાં સક્રિય ડીમેટ ખાતાઓની સંખ્યા 3.5 કરોડ હતી, જે આ વર્ષે માર્ચના અંતે ઘટીને 3.1 કરોડ થઈ ગઈ છે. જૂના ડેટા અનુસાર, માત્ર 25% ખાતા જ બચ્યા છે જે સમયસર ટ્રાન્ઝેક્શન કરી રહ્યા છે.

આ પણ વાંચો : 80 કરોડથી વધુ લોકોને 5 વર્ષ સુધી મળશે આ લાભ

ઓક્ટોબરમાં ખાતું ખોલવાની ગતિ ધીમી પડી હતી

શેરબજારમાં અસ્થિરતાને કારણે દર મહિને નવા ખાતા ખોલવામાં આવી રહ્યા છે. પરંતુ ઓક્ટોબર મહિનામાં ખાતા ખોલવાની ગતિ સાવ ધીમી પડી ગઈ છે. ગયા મહિને કુલ 26.8 લાખ નવા ખાતા ખોલવામાં આવ્યા હતા. સપ્ટેમ્બરમાં આ આંકડો 30.6 લાખ હતો.

અત્યાર સુધીમાં દેશમાં ડીમેટ ખાતાઓની કુલ સંખ્યા 13.2 કરોડ થઈ ગઈ છે. તેમાંથી સેન્ટ્રલ ડિપોઝિટરી સર્વિસીસમાં લગભગ 9.85 કરોડ ખાતા અને નેશનલ સિક્યોરિટીઝ ડિપોઝિટરીમાં 3.38 કરોડથી વધુ ખાતા છે.

બહુ ઓછા રોકાણકારો 13.2 કરોડ ડીમેટ એકાઉન્ટ સાથે સક્રિય છે. 75 ટકા અરજદારો એવા છે કે જેઓ વર્ષમાં એક પણ શેર ખરીદતા નથી કે વેચતા નથી. ઓગસ્ટ મહિનામાં સૌથી વધુ ખાતા ખોલવામાં આવ્યા છે. આ મહિને 31 લાખ નવા ખાતા ખોલવામાં આવ્યા છે. આ પછી સપ્ટેમ્બર મહિનામાં 30.6 લાખ નવા ખાતા ખોલવામાં આવ્યા છે.

મહત્વની લિંક